Ustalanie kontaktów z dzieckiem

Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem jest nie tylko prawem, ale również obowiązkiem każdego z rodziców. W celu jego prawidłowej realizacji konieczne jest osiągnięcie porozumienia co do czasu i sposobu w jaki będzie realizowany. Kiedy nie jest to możliwe, zasadnym staje się rozważenie możliwości ich ustalenia poprzez orzeczenie sądu.

Czym są kontakty z dzieckiem?

W celu lepszego zrozumienia pojęcia kontaktów z dzieckiem, przyjrzymy się treści art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Art.  113
§  1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.
§  2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

Zauważamy w tym zakresie prawo i obowiązek kontaktów z dzieckiem, które §2 definiuje poprzez wymienienie pewnych przykładowych sposobów ich realizacji.

W ogólny sposób możemy powiedzieć, że kontakty z dzieckiem to przebywanie i porozumiewanie się z nim, również na odległość.

Każdy z rodziców ma w tym zakresie prawo i obowiązek zarówno w zakresie przebywania, jak i porozumiewania się z dzieckiem.

Żaden z rodziców nie ma prawa do ograniczenia kontaktów z dzieckiem drugiego z rodziców, jedynym podmiotem uprawnionym do tego, jest sąd.

W jaki sposób możemy ustalić kontakty z dzieckiem?

Sposób i forma kontaktów z dzieckiem zależy od wieku dziecka, jego stanu zdrowia, rozwoju psychofizycznego, aktywności jakie podejmuje oraz relacji łączących go z rodzicami.

Samo uregulowanie kontaktów z dzieckiem może nastąpić na wiele sposobów, w tym poprzez:
• porozumienie między rodzicami,
• postanowienie sądu (sprawa o ustalenie kontaktów),
• wyrok sądu (np. rozwodowy),
• ugodę sądowa,
• ugodę zawartą przed mediatorem.

Częstotliwość kontaktów rodzica z dzieckiem zależy od konkretnej sytuacji faktycznej i prawnej dziecka oraz rodziców. Często wynikają one bezpośrednio z określonych potrzeb dzieci i rodziców, ich predyspozycji, miejsca zamieszkania, czy też określonych innych okoliczności pozytywnie lub negatywnie wpływających na rozwój dziecka.
W praktyce często zdarzają się również sprawy o utrudnienia kontaktów z dzieckiem.

Jak zwrócić się do sądu o ustalenie kontaktów z dzieckiem?

Jeśli konieczne staje się ustalenie kontaktów z dzieckiem przez sąd, wniosek w tym zakresie możemy wnieść do sądu, przed którym toczy się proces rozwodowy, możemy zawrzeć go również w treści samego pozwu rozwodowego. Natomiast jeśli orzeczono już o rozwodzie lub z innych względów ustalenie kontaktów z dzieckiem jest konieczne, nawet jeśli jego rodzice się nie rozwodzą, właściwym będzie sąd rejonowy zgodnie z miejscem zamieszkania dziecka.
W tym celu należy sporządzić wniosek w formie pisemnej, w którym to również przedstawiamy naszą propozycje „harmonogramu” kontaktów, w której wymieniamy w jakich dniach i okresach chcielibyśmy, aby dziecko miało kontakt z nami i drugim rodzicem.
Możesz sprecyzować również czy kontakt ma przebiegać w miejscu zamieszkania dziecka, czy poza nim. Czy drugi z rodziców ma mieć prawo zabierania dziecka do siebie, w jakich godzinach ma dziecko odebrać i odwieźć.
Dobrym zwyczajem jest również uzgadnianie kontaktu w odniesieniu do innych dni ważnych dla dziecka, jak np. jego urodziny, rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, święta.
Ponadto istnieje również możliwość wnioskowania o uregulowanie kontaktów telefonicznych czy też przy użyciu innego sprzętu elektronicznego, określonych programów i aplikacji.
* W szczególnie uzasadnionych przypadkach, kiedy np. dochodziło do przemocy w rodzinie, rodzic sprawujący stałą opiekę nad dzieckiem może również zawnioskować o ograniczenie kontaktów z dzieckiem i orzeczenie o kontaktach np. wyłącznie w miejscu jego zamieszkania, w obecności kuratora sądowego.
W uzasadnieniu wniosku powinieneś przedstawić argumenty przemawiające za proponowanym sposobem realizowania kontaktów z dzieckiem. Ponadto dokładnie opisać stan faktyczny, podać który z rodziców stale sprawuje opiekę, gdzie zamieszkuje oboje z rodziców, jaka więź łączy dziecko z rodzicami, w jakim stopniu dziecko jest samodzielne, jak wygląda jego życie, gdzie się kształci, na jakie zajęcia chodzi.
Istotne jest zawsze, aby powiązać stan faktyczny i nasze argumenty z określonymi częściami proponowanego przez nas „harmonogramu” kontaktów, tak aby sąd mógł na ich podstawie dokonać oceny tego czy zaproponowany przez nas sposób realizacji kontaktów jest najlepszy z punktu widzenia dobra dziecka.