Blog

14.12.2022
Prawo gospodarcze

Squeeze-out w świetle nowelizacji Kodeksu spółek handlowych

W dniu 13 października 2022 r. weszły w życie nowe przepisy Kodeksu spółek handlowych, przewidujące możliwość przymusowego wykupienia akcji albo udziałów w grupach spółek kapitałowych. Uprzednio squeeze out obowiązywał jedynie w spółce akcyjnej. Za sprawą nowelizacji doszło do rozszerzenia tej regulacji na inne podmioty.

Jak wygląda standardowa procedura squeeze out-u w spółce akcyjnej?

o granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego

 

Przymusowe wykupienie akcji wymaga spełnienia warunków z art. 418 KSH (Kodeks spółek handlowych).

Po pierwsze walne zgromadzenie musi powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy mniejszościowych, reprezentujących nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy posiadających łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, przy założeniu, że każdy z nich posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego. Zatem uchwała musi zapaść większością 95 % głosów oddanych. Każda akcja ma jeden głos, co za tym idzie, nie uwzględnia się ani przywilejów, ani ograniczeń.  Warto zaznaczyć, iż istnieje możliwość wprowadzenia surowszych wymogów, jeżeli statut spółki tak stanowi. Uchwała powinna zostać podjęta w drodze jawnego oraz imiennego głosowania, a następnie zostać odpowiednio ogłoszona. Skuteczność całej procedury squeeze out-u jawi się w faktycznym uiszczeniu ceny wykupu akcji przez akcjonariuszy większościowych. Kwestia odpowiedzialności za spłacenie całości sumy wykupu akcjonariuszy, mających nabyć akcje oraz głosujących za uchwałą, przedstawia się jako odpowiedzialność solidarna wobec spółki.

W tym miejscu warto wspomnieć o reverse squeeze-out, przyznającym akcjonariuszom mniejszościowym, którzy nie zostali objęci uchwałą o “wyciśnięciu” ze spółki, prawa domagania się wykupienia również ich akcji. Akcjonariusze, jeżeli byli obecni na walnym zgromadzeniu, w terminie dwóch dni od dnia walnego zgromadzenia, powinni zgłosić żądanie wykupienia swoich akcji. Natomiast akcjonariuszom nieobecnym na zgłoszenie takiego żądania przypada termin miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały.

Art.  418 z indeksem 1 KSH (Kodeks spółek handlowych) reguluje procedurę tzw. buy-out, sell-out, która przyznaje akcjonariuszowi lub akcjonariuszom mniejszościowym, reprezentującym nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego prawo żądania wykupienia ich akcji. Mogą oni żądać zamieszczenia w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia sprawy podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich akcji przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy większościowych, reprezentujących łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, przy czym każdy z nich musi posiadać nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego. W buy-out, sell-out wymogi odnoszące się do akcji, głosowania i ogłoszenia uchwały są tożsame jak w procedurze squeeze out-u. Akcjonariusze powinni zgłosić żądanie do zarządu najpóźniej miesiąc przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia. Jednakże akcjonariusze mniejszościowi, którzy nie zgłosili żądania odkupu ich akcji, a chcą zostać objęci uchwałą o przymusowym odkupie mają termin tygodnia od dnia ogłoszenia porządku obrad walnego zgromadzenia na zgłoszenie do zarządu żądania odkupu ich akcji. Za spłacenie całej sumy odkupu akcjonariusze większościowi odpowiadają wobec spółki proporcjonalnie do akcji posiadanych w dniu walnego zgromadzenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na przepis art. 418 z indeksem 1 § 4 KSH, który stanowi, że jeżeli jednak uchwała nie zostanie podjęta na walnym zgromadzeniu to spółka staje się zobowiązana do nabycia akcji akcjonariuszy mniejszościowych, w celu ich umorzenia. Termin nabycia akcji przez spółkę wynosi 3 miesiące od dnia walnego zgromadzenia. Zatem ta regulacja przewiduje, iż nawet przy zdecydowanym sprzeciwie akcjonariuszy większościowych podczas walnego zgromadzenia, akcjonariusze mniejszościowi osiągną zamierzony cel, bowiem jeżeli ich udziałów nie wykupią wspólnicy to zrobi to spółka. W efekcie wspólnicy mniejszościowi pozbędą się swoich akcji i mogą rozstać się ze spółką.

Jakie rozwiązania wprowadziła nowelizacja KSH w odniesieniu do procedury przymusowego wykupienia akcji?

nowelizacja kodeksu spółek handlowych

 

Za sprawą art. 21 z indeksem 11 KSH wprowadzono dodatkową możliwość żądania odkupu i wykupu akcji oraz udziałów. Jeżeli chodzi o udziały to już sam przepis unaocznia, iż doszło do rozciągnięcia squeeze out-u również na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Z tą jednak uwagą, że dotyczy to jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która uczestniczy w grupie spółek. Zatem nowelizacja umożliwiła “wyciśnięcie” ze spółki wspólników mniejszościowych zarówno w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i akcyjnej, o ile należą one do grupy spółek. Zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek, może podjąć uchwałę o przymusowym wykupie udziałów albo akcji wspólników, albo akcjonariuszy spółki zależnej, reprezentujących nie więcej niż 10 % kapitału zakładowego przez spółkę dominującą, która reprezentuje bezpośrednio co najmniej 90 % kapitału zakładowego.

Jednakże w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo statucie spółki akcyjnej można przewidzieć wyżej wspomniane uprawnienie, przysługujące spółce dominującej, która bezpośrednio lub pośrednio reprezentuje w spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek mniej niż 90 % kapitału zakładowego takiej spółki, lecz nie mniej niż 75 % tego kapitału. Ten próg jest niższy, a co za tym idzie mniej surowy, niż obowiązujący w standardowym squeeze out w spółce akcyjnej (nie będącej uczestnikiem grupy spółek). Wpływa to niejako łagodząco na wysokość progu odnoszącego się do kapitału zakładowego. Przepis ustanowił rozwiązanie przydatne dla wspólników albo akcjonariuszy większościowych spółek uczestniczących w grupie spółek, którzy wolą odłączyć się od wspólników mniejszościowych.

Wspólnik lub wspólnicy mniejszościowi albo akcjonariusz, lub akcjonariusze mniejszościowi reprezentujący nie więcej niż 10 % kapitału zakładowego spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek mogą żądać umieszczenia w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, sprawy podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich udziałów albo akcji przez spółkę dominującą, która reprezentuje bezpośrednio, pośrednio lub na podstawie porozumień z innymi osobami co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek. Wprowadzone zmiany mają na celu ułatwienie wspólnikom mniejszościowym opuszczenia spółki.

Kontakt

Potrzebujesz doradztwa

lub stałego wsparcia

prawnego?

Umów się na konsultacje +48 883 937 942