Zmiany w prawie konsumenckim – co przyniósł 2021 r.?

Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie cywilnym za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Czynność prawna o charakterze konsumenckim dotyczy potrzeb własnych, osobistych podmiotu, ewentualnie jego rodziny. Jednocześnie nie może być uważany za konsumenta ktoś, kto w określonej sytuacji odgrywa rolę przedsiębiorcy. Brak bezpośredniego związku czynności prawnych konsumenta z działalnością gospodarczą lub zawodową jest najbardziej charakterystycznym elementem pojęcia konsumenta

Powyższe uległo zmianie z dniem 1 stycznia 2021 roku, kiedy to w życie weszły zmiany w prawie konsumenckim. Zmiany objęły ustawy Kodeks Cywilny i Prawo Konsumenckie.

Jedną z najistotniejszych kwestii jest rozszerzenie ochrony konsumenckiej na przedsiębiorcę zawierającego umowę nie należącą do przedmiotu jego działalności gospodarczej. Do osoby fizycznej, która zawrze umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, znajdą zastosowanie przepisy dotyczące konsumentów, mówiące o:
– niedozwolonych klauzulach (3851-3853 K.C.);
– rękojmi;
– roszczeniach sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej;
– prawie konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość (art. 27-38a ustawy o prawach konsumenta);

Charakter zawieranej umowy ma wynikać w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W stosunku do tej działalności nadal nie stosuje się ww. instytucji, przyjmując, że w odniesieniu do nich, dana osoba fizyczna występuje jako przedsiębiorca.

Powyższe oznacza, że umowa o charakterze niezawodowym nie może dotyczyć czynności, mających dla przedsiębiorcy zawodowy charakter. Weryfikacja charakteru zawodowego dokonywanej czynności będzie dokonywana w oparciu o Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEiDG) i zawarte w niej kody PKD, powiązane z określonymi rodzajami działalności gospodarczej. Spodziewamy się, że ocena, czy zawierana umowa ma charakter zawodowy, może przysporzyć sporych problemów szczególnie podmiotom prowadzącym regularny handel z jednoosobowymi przedsiębiorcami. Należy bowiem pamiętać, że zakwalifikowanie czynności jako niezawodowej umożliwi kontrahentowi zgłaszanie w przyszłości ewentualnych roszczeń konsumenckich, które nie przysługiwałyby mu, gdyby występował w roli przedsiębiorcy.

Rodzi to ryzyko nadużywania przez przedsiębiorców dodatkowej konsumenckiej ochrony, poprzez „kreatywne” przyporządkowywanie przedmiotu czynności prawnych.